7. อวัปปกาสสูตร

ว่าด้วยธรรมของภิกษุผู้ควรและไม่ควรอยู่ผู้เดียว

[127] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุประกอบด้วยธรรม 5 ประการ
ย่อมไม่ควรเพื่อหลีกออกจากหมู่อยู่ผู้เดียว ธรรม 5 ประการเป็นไฉน คือ
ภิกษุในธรรมวินัยนี้ เป็นผู้ไม่สันโดษด้วยจีวรตามมีตามได้ 1 ไม่สันโดษด้วย
บิณฑบาตตามมีตามได้ 1 ไม่สันโดษด้วยเสนาสนะตามมีตามได้ 1 ไม่สันโดษ
ด้วยคิลานปัจจัยเภสัชบริขารตามมีตามได้ 1 เป็นผู้มากด้วยความดำริในกาม 1
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยธรรม 5 ประการนี้แล ย่อมไม่ควร
เพื่อหลีกออกจากหมู่อยู่ผู้เดียว.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุประกอบด้วยธรรม 5 ประการ ย่อมควร
เพื่อหลีกออกจากหมู่อยู่ผู้เดียว ธรรม 5 ประการเป็นไฉน คือ ภิกษุใน
ธรรมวินัยนี้เป็นผู้สันโดษด้วยจีวรตามมีตามได้ 1 สันโดษด้วยบิณฑบาต
ตามมีตามได้ 1 สันโดษด้วยเสนาสนะตามมีตามได้ 1 สันโดษด้วยคิลาน-
ปัจจัยเภสัชบริขารตามมีตามได้ 1 ย่อมเป็นผู้มากด้วยความดำริในการออกจาก
กาม 1 ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยธรรม 5 ประการนี้แล
ย่อมควรเพื่อหลีกออกจากหมู่อยู่ผู้เดียว.
จบอวัปปกาสสูตรที่ 7

อรรถกถาอวัปปกาสสูตร

พึงทราบวินิจฉัยในอวัปปกาสสูตรที่ 7 ดังต่อไปนี้ :-
บทว่า นาลํ สํฆมฺหาวปกาสิตุํ ความว่า ไม่ควรหลีกออกไป
จากหมู่อยู่ผู้เดียว แต่ที่จริง เธอก็ไม่ควรอยู่แม้ในท่ามกลางหมู่เหมือนกัน
ถึงกระนั้นก็ไม่ควรหลีกออกจากหมู่โดยตรง เพราะไม่เป็นการทำหมู่ให้งาม
เพราะเนื่องด้วยโอวาทานุสาสนี. บทว่า อลํ สํฆมฺหาวปกาสิตุํ ความว่า
จะหลีกออกจากหมู่อยู่ผู้เดียวเท่านั้น โดยอยู่ในทิศทั้ง 4 ก็ควร และจะอยู่
แม้ในหมู่ ก็ควรเหมือนกัน เพราะทำหมู่ให้งาม.
จบอรรถกถาอวัปปกาสสูตรที่ 7

8. สมณทุกขสูตร^*

ว่าด้วยทุกข์และสุขของสมณะ 5 ประการ

[128] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ทุกข์ของสมณะมี 5 ประการ 5
ประการเป็นไฉน คือ ภิกษุในธรรมวินัยนี้ เป็นผู้ไม่สันโดษด้วยจีวรตามมี
ตามได้ 1 ไม่สันโดษด้วยบิณฑบาตตามมีตามได้ 1 ไม่สันโดษด้วยเสนาสนะ
ตามมีตามได้ 1 ไม่สันโดษด้วยคิลานปัจจัยเภสัชบริขารตามมีตามได้ 1 ไม่ยินดี
ประพฤติพรหมจรรย์. ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ทุกข์ของสมณะ 5 ประการนี้แล.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สุขของสมณะ 5 ประการนี้ 5 ประการเป็นไฉน
คือ ภิกษุในธรรมวินัยนี้ เป็นผู้สันโดษด้วยจีวรตามมีตามได้ 1 เป็นผู้สันโดษ
ด้วยบิณฑบาตตามมีตามได้ 1 เป็นผู้สันโดษด้วยเสนาสนะตามมีตามได้ 1
เป็นผู้สันโดษด้วยคิลานปัจจัยเภสัชบริขารตามมีตามได้ 1 ยินดีประพฤติพรหม-
จรรย์ 1 ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สุขของสมณะ 5 ประการนี้แล.
จบสมณทุกขสูตรที่ 8
* สูตรที่ 8 อรรถกถาว่ามีเนื้อความง่ายทั้งนั้น.